Katedra Geobotaniki
i
Planowania Krajobrazu

    Katedra Geobotaniki i Planowania Krajobrazu została powołana na mocy uchwały Senatu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu dnia 26 marca 2013 r. Utworzyły ją trzy jednostki byłego Instytutu Ekologii i Ochrony Środowiska: Zakład Taksonomii i Geografii Roślin wraz z Zielnikiem i Pracownią Kartografii Geobotanicznej, Pracownia Modelowania Procesów Ekologicznych oraz Pracownia Kształtowania Krajobrazu. Dwie pierwsze jednostki wywodzą się z dawnego Zakładu Systematyki i Geografii Roślin, przekształconego w latach siedemdziesiątych ub. wieku w Zakład Taksonomii, Ekologii Roślin i Ochrony Przyrody, którymi kierowali kolejno profesorowie Jan Walas i Ryszard Bohr. Przed utworzeniem Katedry funkcję kierownika byłego Zakładu Taksonomii i Geografii Roślin sprawował profesor Marian Rejewski a następnie Pani profesor Wanda Gugnacka-Fiedor. Trzecia jednostka włączona do Katedry wyłoniła się z Zakładu Ekologii Zwierząt kierowanego przez Panią profesor Melitynę Gromadską. Decyzją J.M. Rektora UMK z dnia maja 2013 r. na kierownika nowoutworzonej Katedry Geobotaniki i Planowania Krajobrazu został powołany prof. dr hab. Andrzej Nienartowicz.

    Problematyka badawcza Katedry dotyczy głównie taksonomii wybranych rodzajów i gatunków roślin oraz przeobrażeń flory i roślinności Pomorza i Kujaw. Spośród grup organizmów badaniami objęto głównie biotę porostów, mszaki oraz rośliny naczyniowe. W badaniach syntaksonomicznych szczególna uwaga skierowana jest na zbiorowiska leśne i wodne oraz tak specyficzne układy ekologiczne dla obu wymienionych regionów jak solniska, wrzosowiska i zbiorowiska roślinności kserotermicznej. Pracownicy Katedry prowadzą też badania historii roślinności metodą palinologiczną, uczestniczą w monitorowaniu stanu roślinności i siedlisk w rezerwatach przyrody i na obszarach Natura 2000, a także na terenach zurbanizowanych. Biorą też udział w pomiarach produkcji pierwotnej i stanów biomasy roślinnej oraz ocenach poziomu akumulacji węgla w tej biomasie. W badaniach taksonomicznych, stosowane są techniki molekularne, zaś w badaniach czasowo-przestrzennych przeobrażeń szaty roślinnej – metody syntaksonomii numerycznej, teledetekcji satelitarnej i technologia GIS ze szczególnym uwzględnieniem baz danych fitosocjologicznych. Obserwacje i analizy prowadzone są w ramach programów międzynarodowych, jak Pollen Monitoring Program, COST – „Putting Halophytes to Work: From Genes to Ecosystems” oraz European Heathland Network i przy współpracy z organizacjami naukowymi, jak Polskie Towarzystwo Botaniczne, International Association of Vegetation Science i UNESCO MAB. Celem badań prowadzonych na poziomie krajobrazu jest optymalizacja struktury fizjocenoz dokonywana na podstawie oceny racjonalności działań człowieka i określenia stopnia wdrożenia zasad trwałego i zrównoważonego rozwoju do gospodarki. W ocenach stosowane są różnorodne metody energetyki ekologicznej, jak bilans energii na granicy i na powierzchni czynnej systemu, termodynamika sieciowa oraz analiza wbudowanej energii słonecznej w łańcuchy przemian i struktury krajobrazu. Analizy energetyczne wykonywane w dużej skali przestrzennej stanowią podstawę do określenia roli roślinności w spełnianiu usług ekosystemowych, akumulacji węgla i przeciwdziałaniu tzw. efektowi szklarniowemu, a także do określenia stopnia wyparcia biomasy roślinnej przy różnych formach użytkowania terenu. Na tle zmienności struktury przestrzennej krajobrazu analizowana jest dyspersja gatunków roślin i różnorodność gatunkowa jego poszczególnych fragmentów. Badania roślinności i krajobrazu prowadzone są w oparciu o Stację Terenową w Lasce w Borach Tucholskich, zlokalizowaną w strefie buforowej Biosphere Reserve „Tuchola Forest”.