Historia Zakładu Taksonomii i Geografii Roślin


1988 - 2013

    Obecne zakłady i pracownie, takie jak Zakład Taksonomii i Geografii Roślin, Zakład Ekologii Roślin i Ochrony Przyrody, Pracownia Dendrochronologiczna i Pracownia Modelowania Procesów Ekologicznych, wywodzą się z Katedry Systematyki, powołanej na pierwszym posiedzeniu Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego w dniu 4.10.1945 r. Kierownikiem Katedry został prof. Jan Walas, wcześniej pracownik UJ. Jego uczniami i doktorantami byli m. in.: prof. Ryszard Bohr (w latach 1969-1987 kierownik Zakładu Taksonomii i Geografii Roślin), prof. Mirosława Ceynowa-Giełdon (kierownik Pracowni Kartografii Geobotanicznej), prof. Klemens Kępczyński (w latach 1965-1988 kierownik Zakładu Botaniki Ogólnej), prof. Marian Rejewski (w latach 1988-1998 kierownik Zakładu Taksonomii i Geografii Roślin) i prof. Jadwiga Wilkoń-Michalska (w latach 1988-1992 kierownik Zakładu Ekologii Roślin i Ochrony Przyrody) oraz pracujący w innych uczelniach: Krystian Izdebski (emerytowany profesor UMCS), Benon Polakowski (emerytowany profesor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego), Leon Mejnartowicz (emerytowany profesor Instytutu Dendrologii PAN w Kórniku) i prof. Ewa Symonides (Uniwersytet Warszawski). Studentem naszego wydziału był również emerytowany profesor Uniwersytetu Śląskiego - prof. dr hab. Krzysztof Rostański, regularnie obecny na zjazdach absolwentów oraz przy innych okazjach, ważnych dla Zakładu i Wydziału.

Uczniami i kontynuatorami badań prof. R. Bohra byli i są m. in.: prof. Andrzej Nienartowicz (UMK), prof. Bożena Bogaczewicz-Adamczak (Uniwersytet Gdański), dr Andrzej Oleksowicz oraz dr Marta Luścińska (obecnie w Pracowni Algologicznej Zakładu Ekologii Roślin i Ochrony Przyrody).

    Prof. K. Kępczyński był kierownikiem badań i promotorem prof. Andrzeja Zielskiego (były kierownik Pracowni Dendrologicznej UMK, obecnie AGH w Krakowie) i Tomasza Załuskiego (były kierownik Pracowni Kartografii Geobotanicznej, obecnie w Collegium Medicum UMK) oraz doktorów - wieloletnich pracowników UMK, w tym: Andrzeja Noryśkiewicza (były kierownik Zakładu Botaniki Ogólnej oraz Pracowni Dydaktyki Biologii) i Lucjana Rutkowskiego - kierownika Ogrodu Botanicznego, pracownika Zakładu Taksonomii i Geografii Roślin.

    Prof. J. Wilkoń-Michalska wypromowała m. in. prof. Adama Barcikowskiego (od 1988 r. kierownika Zakładu Ekologii Roślin i Ochrony Przyrody) i prof. Ludwika Lipnickiego (AWF Poznań).

    Prof. M. Ceynowa-Giełdon wypromowała m. in. prof. UMK Wandę Gugnacką-Fiedor oraz dwie doktorantki - z Uniwersytetu Szczecińskiego i Wydziałowego Studium Doktoranckiego Biologii (dr Marzena Fedorowicz); oraz dr Dariusza Kamińskiego.

    Prof. Marian Rejewski był promotorem kilku doktorantów, w tym dr Andrzeja Białego i Urszuli Jacuńskiej z UMK oraz Hanny Ciecierskiej i Pawła Loro z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego (absolwentów UMK).

    Prof. UMK Wanda Gugnacka-Fiedor wypromowała dr Ewę Szyp-Sochacką, dr Wojciecha Ejankowskiego (KUL) i dr Annę Ponikierską.

    Kolejne pokolenie, po wielkich poprzednikach, kontynuuje i poszerza tematykę badawczą. Od 1998 r. obroniło prace doktorskie 8 osób, w tym dwóch pracowników Wydziału BiNoZ, dwóch zatrudnionych w Collegium Medicum UMK oraz jedna osoba zatrudniona w KUL-u.

    Zakład Taksonomii i Geografii Roślin utworzono w 1988 r. Zatrudniał wtedy 12-15 osób. Kierownikiem Zakładu i jednocześnie Pracowni Geobotanicznej został prof. dr hab. Marian Rejewski (hydrobiolog, specjalista od makrofitów). Pozostali pracownicy to: dr hab. Mirosława Ceynowa-Giełdon - taksonomia roślin, florystyka, fitosocjologia, lichenologia; tytuł profesora od 1991 r.; w latach 1991-1992 pełniła funkcje kierownika zakładu; od października 2003 r. kieruje Pracownią Kartografii Geobotanicznej; dr hab. Wanda Gugnacka-Fiedor - taksonomia roślin; dr hab. od 1994 r.; prof. UMK od 2001 r.; od 1998 r. kierownik zakładu; dr Marta Luścińska - algologia; od 1998 r. w Zakładzie Ekologii Roślin i Ochrony Przyrody; starszy wykładowca; dr Urszula Boińska - biometria, bryologia; starszy wykładowca; od r. 1 października 2006 r. na emeryturze; prowadzi na zlecenie zajęcia do wyboru dla IV/V r. biologii (Mszaki w fitocenozach lądowych) i dla IV/V r. ochrony środowiska (Mszaki jako bioindykatory); dr Anna Filbrandt-Czaja - palinologia; zatrudniona na etat po dr Irenie Hołowni; od 1998 r. w Pracowni Modelowania Procesów Ekologicznych (adiunkt); dr Marian Boiński - florystyka, fitosocjologia; od 1998 r. w Zakładzie Ekologii Roślin i Ochrony Przyrody (starszy wykładowca), obecnie na emeryturze; dr Irena Hołownia - mikologia; w latach 1970-1983 adiunkt w Zakładzie Taksonomii, Ekologii Roślin i Ochrony Przyrody; na emeryturze od 1983 r.; dr Andrzej Oleksowicz - algologia; zmarł 23 września 1989 r. w dniu powrotu ze Spitsbergenu (adiunkt); dr hab., prof. UMK Tomasz Załuski - fitosocjologia, florystyka; kierownik Pracowni Kartografii Geobotanicznej; od r. akad. 2003/2004 w Collegium Medicum UMK - kierownik Katedry i Zakładu Biologii i Botaniki Farmaceutycznej; dr Lucjan Rutkowski - florystyka, fitosocjologia; od 1989 r. kierownik Ogrodu Botanicznego (starszy wykładowca); dr Edyta Adamska - lichenologia; w latach 1991-2001 w Muzeum Przyrodniczym; w latach 2001 – 2012 asystent, od 2012 adiunkt; dr Dariusz Kamiński – florystyka, fitosocjologia, w latach 2004-2011 na etacie asystenta, od 2011 r. adiunkt, w latach 2012 – 2013 kierownik Pracowni Kartografii Geobotanicznej; mgr Natalia Glazik - st. asystent naukowo-techniczny od 1967 r.; od 1988 na rencie; zmarła w 1998 r.; mgr Elżbieta Cymerska - st. asystent naukowo-techniczny w latach 1989-1994; przeniesiona z Zakładu Biochemii. W roku 1990 zatrudniono na etacie naukowo-technicznym mgr Ewę Kaźmierczak, wcześniej słuchaczkę Studium Doktoranckiego Biologii, absolwentkę UMK; po dwóch latach wyjechała do Szwecji; stopień doktora uzyskała na Uniwersytecie w Uppsali. Na etat po odejściu mgr E. Cymerskiej zatrudniono w 1994 r. mgr Marię Żytkowicz, natomiast na etat po B. Dittmann-Foksińskiej zatrudniono Wojciecha Kniata.

    Do sukcesów w działalności naukowej i dydaktycznej należą:

1. 21 grantów Ministerstwa Rolnictwa, Ministerstwa Nauki i KBN, w tym 11 indywidualnych, przyznanych głównie doktorantom, 3 promotorskie, 1 inwestycyjny oraz 2 zespołowe, kierowane przez profesorów: R. Bohra i M. Rejewskiego.

2. Pozyskiwanie znaczących sum na badania od wojewódzkich konserwatorów przyrody, samorządów lokalnych, dyrekcji parków narodowych i krajobrazowych; od lat dziewięćdziesiątych doszły fundusze z wygrywanych indywidualnie i zespołowo przetargów ogłaszanych głównie przez Lasy Państwowe, dyrekcje parków i konserwatorów przyrody.

3. Współorganizacja 3 ogólnopolskich zjazdów Polskiego Towarzystwa Botanicznego w latach: 1948, 1975 i 2004 (wszyscy pracownicy zakładów i pracowni botanicznych).

4. Współorganizowanie od 2000 r. corocznych ogólnopolskich konferencji pod ogólnym hasłem "Toruńskie Seminarium Ekologiczne".

5. Za zgodą władz UMK udział w pracach wydawniczych (recenzowanie, udział w Komitecie Redakcyjnym) od 2001 r. nowego czasopisma o zasięgu międzynarodowym "Ecological questions".

6. Udział w zespołach oceniających KBN (PO4).

7. Czterokrotny udział w wyprawach polarnych na Spitsbergen W. Gugnackiej-Fiedor oraz pojedyncze wyjazdy dr A. Oleksowicza i mgr E. Adamskiej; wyprawy organizował Instytut Geografii UMK, a kierownikami byli: prof. G. Wójcik, prof. M. Grześ, dr K. Lankauf i dr K. Marciniak

8. Ilość wypromowanych osób (wszystkie jednostki dawnego Zakładu Taksonomii, Ekologii Roślin i Ochrony Przyrody): o magistrów - około 1200 (łącznie z 250 magistrami Zakładu Botaniki Ogólnej) o doktorów - 41 (łącznie z 7 doktorantami Z. Botaniki Ogólnej) o doktorów habilitowanych - 11

Za porażki można uznać następujące fakty:

1. Przez 60 lat nie doprowadzono do powstania pełnowartościowego Ogrodu Botanicznego o funkcjach naukowych, dydaktycznych i popularyzatorskich.

2. Zaprzestano od 1983 r. prowadzenia badań mikologicznych, a w ostatnich latach pominięto grzyby z treści wykładów i ćwiczeń z botaniki systematycznej (ograniczenie liczby godzin). W ten sposób wypadło z dydaktyki i badań jedno z najważniejszych królestw na Ziemi; dopiero w roku akad. 2006/2007 wprowadzono przedmiot do wyboru - Mikologia - w wymiarze 15 godz. wykładu i 30 godz. ćwiczeń; osoby prowadzące to dr Jacek Piszczek (Instytut Ochrony Roślin, Stacja Badawcza w Toruniu) i mgr Edyta Adamska.

3. Zaprzestano od 1986 r. wymiany międzyzielnikowej ze wszystkimi ośrodkami krajowymi i zagranicznymi; głównym powodem były trudności finansowe.